1. Khung năng lực số – Bước tiến trong giáo dục số
Ngày 24/1/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã ban hành Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT về Khung năng lực số cho người học. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm chuẩn hóa và phát triển kỹ năng số trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Khung năng lực số không chỉ giúp định hướng chương trình đào tạo, tài liệu học tập mà còn đóng vai trò cơ sở đánh giá năng lực số của người học, tạo sự thống nhất giữa các cấp bậc giáo dục và tham chiếu giữa các chương trình đào tạo.
Vậy Khung năng lực số bao gồm những gì? Tầm quan trọng của nó trong giáo dục hiện nay ra sao? Hãy cùng tìm hiểu.
2. Cấu trúc Khung năng lực số
Khung năng lực số cho người học gồm 6 miền năng lực chính với 24 năng lực thành phần, được chia thành 4 trình độ từ cơ bản đến chuyên sâu theo 8 bậc. Mỗi miền năng lực tập trung vào các kỹ năng quan trọng giúp học sinh, sinh viên và người học thích ứng với môi trường số hiện đại.
2.1. Miền năng lực Khai thác dữ liệu và thông tin
Tập trung vào tìm kiếm, đánh giá, quản lý dữ liệu và nội dung số. Người học cần nắm vững kỹ năng:
- Xác định nguồn thông tin đáng tin cậy.
- Tổ chức và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.
- Hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu số.
2.2. Miền năng lực Giao tiếp và hợp tác trong môi trường số
Nhấn mạnh khả năng tương tác, chia sẻ thông tin và làm việc nhóm trực tuyến:
- Giao tiếp hiệu quả qua các nền tảng số.
- Tôn trọng đa dạng văn hóa và quản lý danh tính số.
- Thúc đẩy hợp tác trong môi trường kỹ thuật số.
2.3. Miền năng lực Sáng tạo nội dung số
Phát triển khả năng tạo, chỉnh sửa và chia sẻ nội dung số, bao gồm:
- Phát triển nội dung kỹ thuật số sáng tạo.
- Hiểu và tuân thủ quyền sở hữu trí tuệ.
- Lập trình cơ bản và tích hợp kiến thức từ nhiều nguồn.
2.4. Miền năng lực An toàn trong môi trường số
Nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân, thiết bị và sức khỏe số:
- Quản lý rủi ro mạng và bảo mật thông tin cá nhân.
- Sử dụng công nghệ số an toàn.
- Đảm bảo sức khỏe tâm lý và thể chất trong môi trường số.
2.5. Miền năng lực Giải quyết vấn đề trong môi trường số
Khuyến khích tư duy phản biện và sáng tạo, giúp người học:
- Khắc phục sự cố kỹ thuật.
- Học hỏi công nghệ mới để đạt mục tiêu số.
- Đổi mới và ứng dụng công nghệ số vào thực tiễn.
2.6. Miền năng lực Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)
Trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng AI một cách có đạo đức:
- Hiểu và sử dụng các hệ thống AI.
- Ứng dụng AI vào các nhiệm vụ thực tế.
- Đánh giá tác động đạo đức và xã hội của AI.
3. Ý nghĩa và ứng dụng của Khung năng lực số
Khung năng lực số đóng vai trò nền tảng trong giáo dục hiện đại, giúp:
- Xây dựng chuẩn chương trình đào tạo trong các cấp học.
- Phát triển nội dung học tập số hóa.
- Định hướng tiêu chí kiểm tra, đánh giá năng lực số.
- Thống nhất các tiêu chuẩn giáo dục số trong hệ thống quốc gia.
Bên cạnh đó, nó còn giúp học sinh, sinh viên phát triển kỹ năng công nghệ toàn diện, đáp ứng nhu cầu lao động trong thời đại số.
4. Kết luận: Khung năng lực số – Bước chuẩn hóa giáo dục số tại Việt Nam
Việc ban hành Khung năng lực số là một bước tiến quan trọng trong giáo dục, giúp hệ thống đào tạo tại Việt Nam tiếp cận với xu hướng toàn cầu và trang bị cho người học kỹ năng số cần thiết để thành công trong kỷ nguyên số.
Với 6 miền năng lực và 24 năng lực thành phần, Khung năng lực số không chỉ đảm bảo sự đồng nhất trong giáo dục số mà còn thúc đẩy sáng tạo, bảo vệ an toàn thông tin và ứng dụng công nghệ hiệu quả. Đây là cơ sở để học sinh, sinh viên phát triển năng lực số toàn diện, sẵn sàng hội nhập với thế giới công nghệ 4.0.